„Człowiekowi można odebrać wszystko z wyjątkiem jednego – ostatniej z ludzkich swobód: swobody wyboru swojego postępowania w konkretnych okolicznościach, swobody wyboru własnej drogi.” – Viktor E. Frankl
Viktor E. Frankl był austriackim psychiatrą i neurologiem żydowskiego pochodzenia. W czasie II wojny światowej trafił do kilku obozów koncentracyjnych, w tym do Auschwitz. Stracił w nich niemal całą rodzinę. W ekstremalnych warunkach obozowej codzienności – głodu, zimna i ciągłego zagrożenia życia – Frankl dostrzegł, że nawet w najbardziej nieludzkich okolicznościach człowiek wciąż ma wybór: może poddać się rozpaczy lub próbować odnaleźć sens w cierpieniu i pragnienie dalszego życia.
To właśnie to doświadczenie ukształtowało jego słynną koncepcję „logoterapii” – terapii opartej na poszukiwaniu sensu. Zauważył, że więźniowie, którzy odnajdowali wewnętrzny cel i nadzieję, częściej potrafili przetrwać i zachować godność. W swoim najbardziej znanym dziele „Człowiek w poszukiwaniu sensu” (tytuł oryg. Man’s Search for Meaning), Frankl opisał, jak potrafił dostrzec iskrę człowieczeństwa nawet w świecie pozbawionym podstawowych wartości.
Przesłanie Frankla można streścić w słowach cytatu przytoczonego na początku: nieważne, jakie cierpienie i niesprawiedliwość nas spotykają – nie odbiorą nam wewnętrznej wolności decydowania, kim chcemy pozostać i jak zareagujemy na trudności. Ta myśl, choć zrodzona w otchłani ludzkiej tragedii, niesie ze sobą przesłanie nadziei: to my wybieramy, czy skupimy się na bezsilności, czy poszukamy sensu i celu, który pomoże nam iść dalej.
Dlaczego to ważne dzisiaj?
W codziennym życiu często czujemy się przytłoczeni okolicznościami, na które nie mamy wpływu. Historia Viktora Frankla przypomina, że choć los może zabrać nam wiele – czasem niemal wszystko – to wciąż mamy najważniejszą wolność: wolność wyboru postawy i spojrzenia na to, co się dzieje. Ta świadomość potrafi dać siłę, aby podnieść się nawet w najbardziej kryzysowych momentach i kroczyć naprzód własną drogą. Właśnie w tej wolności wyboru tkwi nasza największa siła – pozwala nam ona kształtować własną historię nawet w obliczu trudności.
Możemy wybrać nadzieję zamiast zwątpienia, działanie zamiast bierności, wytrwałość zamiast rezygnacji. Właśnie te decyzje budują fundament naszej życiowej ścieżki.
